Oktober 2023

125.000 woorden ver, dat zijn weer 13.000 woorden erbij. Deze maand was echter ook een scharniermoment, en wel het laatste voor dit manuscript. Laat me uitleggen wat ik bedoel en ondertussen wat meer vertellen over mijn nieuwe boek en mijn proces.

De vijf delen van “De Wens van Adens Gezant”

“De Wens van Adens Gezant” – ik heb wéér aan de titel geprutst – bestaat uit vijf delen. Het eerste is een verderzetting van de road trip in “De Wil van Adens Goden”. Ik was er niet tevreden over toen ik het een jaar geleden schreef, maar ik heb dit deel deze zomer al eens herschreven en hield er toen een veel beter gevoel aan over. Ongetwijfeld ga ik er nog veel aan schaven.

Het tweede, derde en vierde deel spelen zich elk af in één locatie (respectievelijk Sherdanpur, Gaba en Otrako) en ik vond elk deel beter dan het vorige. Zoals wel meer creatieve mensen ben ik afwisselend enthousiast en superkritisch over mijn eigen werk. De voorbije twee maanden vormden de langste periode waarin ik onafgebroken enthousiast was. Het verhaal in Otrako, waar veel verhaallijnen samenkomen of een einde kennen, is naar mijn gevoel het beste dat ik al heb geschreven.

Half oktober naderde ik het einde van deel vier en begon ik dus na te denken over de aanzet van het vijfde en laatste deel. Ik besloot dat het tijd was om even te stoppen en na te denken over de hele rest van het boek. Na de lange schrijvershigh die ik ervoer tijdens het vierde deel, vond ik dat het boek niet meer veel langer moest duren, en dat vijfde deel is best nog lang – té lang, meen ik nu. Eigenlijk begint de vorige versie van deel 5 nog een hele nieuwe verhaallijn op te bouwen, wat nu verkeerd aanvoelde na de snelle opeenvolging van belangrijke gebeurtenissen in deel 4. De climax van die nieuwe verhaallijn is echter wel een sterk einde voor het boek, en ook belangrijk voor het volgende boek. Zomaar laten vallen was dus zeker geen optie.

Nadat ik die vorige versie van deel 5 (zo’n 38.000 woorden) nog eens had herlezen, besloot ik dat ik het helemaal moest herwerken. Een goede gelegenheid om eens over mijn proces te praten!

Herwerking deel 5

Een verhaal herwerken begint voor mij met een nieuwe outline. In dit geval begon ik er twee te maken: één waarin ik deel 5 (dat zich afspeelt in een locatie die Dorman heet) grotendeels zou wegsnijden, maar wel de climax ervan zou recupereren, en één waarin ik het hele Dormanverhaal inclusief de climax grotendeels zou overzetten naar het begin van boek 4 (en dus een ander einde moest bedenken voor boek 3). Gedurende enkele dagen pluisde ik de bestaande versie nog eens uit, dacht ik na over alternatieven en groeiden de twee outlines gestaag aan. Op een gegeven moment begon ik ook aan een dérde outline te werken, één waarin ik het Dormanverhaal flink inkort en een aantal scenes op het einde uitstel naar boek 4. Ik had er niet direct veel verwachtingen van, maar algauw gingen al mijn ideeën naar die derde outline, en werd duidelijk dat die de winnaar zou worden.

Outlinen

Hoe gaat dat outlinen? Een outline is bij mij niet meer dan één lange bullet list met veel niveaus van insprongen. Wanneer ik een item wil detailleren, gebeurt dat gewoon met een nieuwe insprong en nog meer bullets.

• scene
• scene
  • gebeurtenis
  • gebeurtenis
• scene
  • gebeurtenis
    • detail
      • dieper detail
      • dieper detail
  • gebeurtenis

Om te beginnen lijst ik gewoon de nodige gebeurtenissen op (X gaat naar daar, X doet dit, X reflecteert over dat, Y praat met Z, …), en groepeer ik die in scenes. Daarmee beantwoord ik al de belangrijkste vragen: wat moet er gebeuren, wat wil ik hier vertellen? Hierdoor ontstaan allerlei problemen: tegenstrijdigheden, zaken die wringen, personages die niet handelen zoals je zou verwachten, enz… . Op die problemen breek ik dan mijn brein om ze op te lossen. Tijdens dat proces ontstaan vaak nieuwe ideeën, of verbeteringen van bestaande ideeën, of veranderingen of uitdiepingen van personages.

Zo traag en lui als ik ben tijdens het schrijven van proza, zo hyperactief en gedreven ben ik tijdens het outlinen van een verhaal. Mijn aandacht vliegt heen en weer tussen verschillende secties terwijl nieuwe ingevingen – soms voor grote dingen, soms voor kleine wijzigingen – blijven opwellen. Dat blijft zo doorgaan – weliswaar met occasionele dode momenten – tot alle problemen zijn weggewerkt en er een volledig verhaal in de steigers staat.

De resulterende outline is dan een rommelig document waarin sommige scenes heel summier staan beschreven, terwijl andere al hele flarden van dialogen en beschrijvingen hebben. Ik begin dan echter meteen van nul aan een nieuwe versie van de outline, waarin ik alle elementen van de vorige versie één voor één overzet. Daarbij wordt er weer veel veranderd, toegevoegd en geschrapt. Ik kleur de oude versie geleidelijk grijs, om aan te duiden welke dingen ervan al zijn verwerkt. Wanneer de oude versie helemaal grijs is, is de nieuwe versie klaar, en begin ik misschien aan wéér een nieuwe versie.

Wanneer ik het verhaal aan het uitschrijven ben, neem ik vóór ik aan een nieuw hoofdstuk begin telkens de outline van dat hoofdstuk en maak daar in ieder geval nog eens een nieuwe, logisch geordende versie van. Tijdens het uitschrijven van een hoofdstuk werk ik de outline van de rest van het boek nog voortdurend bij. Ik spreek daarom graag van een “levende outline”.

Volgens de nieuwe outline zal deel 5 nog maar 7 hoofdstukken tellen, in plaats van 13 in de vorige versie. Eén van de nevenpersonages (Ekunde) is helemaal veranderd van karakter omdat het verhaal dat vereiste. Daardoor is hij ook minder stereotypisch en daarom interessanter geworden, met meer gebreken en meer achtergrondverhaal om die gebreken te verklaren. Een mooi voorbeeld van hoe personages evolueren. Ik heb in één moeite nagedacht over het begin van het volgende boek, en ook al een rudimentaire outline gemaakt van de eerste hoofdstukken daarvan. Een aantal dingen worden immers overgeheveld; details die nu nog niet nodig waren maar ook een hele scene waarin bijna alle belangrijke personages uit boeken 2 en 3 samenkomen. Die scene was een mooie afsluiter van boek 3, en zou ik zeker hebben bewaard als de serie hier eindigde, maar zal nu fungeren als een organische recap aan het begin van boek 4.

De verdere planning voor “De Wens van Adens Gezant”

Ik heb op dit moment nog twee hoofdstukken te schrijven van deel 4, en heb dus in totaal nog negen hoofdstukken te gaan vóór deze derde versie van “De Wens van Adens Gezant” helemaal klaar is. Ik mik op dit moment op eind februari. Ik heb alvast twee proeflezers aan het lezen gezet, zodat ik tegen dan hun feedback heb voor de eerste 2/3 van het boek. Ik heb ook al met Sarah De Waard afgesproken dat zij de redactie weer zal doen, net als voor de eerste twee boeken. De bedoeling is om het boek ten laatste in november 2024 te publiceren.